Çok kıymetli okurlarım,

Sizlere yazılarım aracılığı ile ulaşmaktan dolayı çok mutluyum. Birçok STK kuruluşunda ve birçok alanda çalışma fırsatım oldu. Buna dayanarak sizlerle deneyimlerimi paylaşacağım ve paylaşırken de bu konularla ilgili mevzuatı da irdeleyeceğim.

En temel kavram olan ‘’Hak nedir?’’ ile başlamak isterim. Hak, hukuken korunan ve sahibine bu korumadan yararlanma yetkisi tanınan menfaattir.

Hak tanımını yaptıktan sonra ‘’insan hakları’’ konusu ile devam edebiliriz. İnsan Hakları nedir?

İnsan hakları, tüm insanların sahip olduğu temel hak ve özgürlüklere denir. İnsan hakları, ırk, ulus, etnik köken, din, dil ve cinsiyet ayrımı gözetmeksizin tüm insanların yararlanabileceği haklardır. Bu hakları kullanmakta herkes eşittir.

Bu konuyu açmışken Rehber Köpekler Derneği’nden de kısaca bahsetmek isterim. 2014 yılında dönemin Ankara Birleşik Krallık Büyükelçisi Richard Moore ve eşi sevgili Maggie Moore ile tanıştık. Sevgili Maggie Moore’un da benim gibi görme kaybı vardı ve muhteşem bir Rehber Köpek olan Star ile çok rahat hareket edebiliyordu. Ben de kendisine duyduklarımdan çok etkilendiğimi ve bir Rehber Köpek edinmek istediğimi belirttim. Böylece Türkiye’deki İlk Rehber Köpekler Derneği’ni kurduk. Amacımız, görme engellilere ücretsiz Rehber Köpek temini sağlayabilmek ve tüm haklarının kullanılmasında destek vermek oldu. Her anımız, her hareketimiz bir hakkın kullanılmasını içermekte. En önemlisi de erişilebilirlik hakkı. Erişilebilirlik, herhangi bir ürünün, hizmetin, teknolojinin ya da ortamın engelliler ve yaşlılar dahil olmak üzere herkes tarafından ulaşılabilir ve kullanılabilir olmasını ifade etmektedir.

2016’nın aralık ayında Türkiye’nin İlk Rehber Köpeği Kara ile sokağa çıktık. İlk hedefimiz metrobüs oldu. Birçok kişi Kara’ya bir hayli üzüldü. Tabi ki Kara’yı görme engelli, beni de bu zavallı hayvancağıza kol kanat geren melek zannettiler. Aslında gerçek tam zıttıydı. Tabi ki görevli Rehber Köpeğim Kara’nın büyüklüğünden dolayı kılavuz köpek olamayacağı kanaatine vardı. Onun kriterleri için hem görme engelli hem de rehber köpek kalıbına uymuyorduk ama sonunda başardık. O gün bugündür metrobüse başta olmak üzere toplu taşımada seyahat hakkımızı kullanabiliyoruz.

Bunu nasıl mı yaptık? Türkiye Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi’ne 2008’den itibaren taraftır. Anayasanın 90. Maddesi gereğince usulüne göre imzalanmış Milletlerarası Anlaşmalar İç Hukuk’un üzerinde tutulur. Bu da engelli bireylerin bağımsız hareketini sağlayacak her şeye izin verilmesini ifade eder. Bir tekerlekli sandalyeye müsaade ediliyorsa bir rehber köpeğe de müsaade edilmek zorundadır.

Mesleğim icabı benden sonra sokağa çıkacak rehber köpek sahipleri için ön hazırlıkları yapmak üzere kolları sıvadım. Öncelik ulaşımdaydı. İkinci olarak da kamu alanları ve sosyal etkinlik mekanları oldu. Yerel yönetimler, valilik, tek tek bıkmadan usanmadan anlatarak farkındalık çalışmalarına başladık.

Neden böyle bir yolu seçtim? Benden sonrakiler daha rahat etsin diye. Onlar nasıl bir şeyle karşılaşacaklarını önceden bilsinler diye. Çok keyifle başladık. Kimi çok korktu kimi çok sevdi ama en güzeli korkunun sevgiye dönüştüğü anlardı.

Bu haftaki yazımı Zorlu Center ile olan çalışmamızı anlatarak noktalayacağım.

Çok kıymetli genel müdürümüz Didem Aydın ile birlikte ‘’Görme Engellilere Erişilebilir Alışveriş Merkezi’’ mottosu ile yola çıktık. Öncelikle rehber köpeklerin girişine izin verildi. Sonrasında rehber köpek adaylarının. Tiyatro, sinema, konser alanlarında Rehber Köpeğim Kara ile katılımın keyfine vardık ve bunu ‘’International Shopping Council’’ın açtığı proje yarışmasında sunduk. Avrupa’da ve Dünya’da iki ayrı kategoride Zorlu Center Dünya’nın en başarılı alışveriş merkezi seçilirken biz de yapılan bağışla kaynak yaratmış olduk. Bir alışveriş merkezinde elinizdeki akıllı telefondan kullandığınız tabelaları kendi başınıza okumak ve alışveriş yapmak kadar keyiflisi yok. Bu hakkı veren Zorlu Center’a teşekkür ediyoruz.

Erişilebilirlik hayatı kolaylaştırır ve hayata katılımı sağlar.